Veiligheid stopt niet aan de sitegrens
De site van BASF Antwerpen ligt in het meest noordelijke deel van de Antwerpse haven. Het is het grootste chemische productiecentrum van België met meer dan 3.000 werknemers. Eind november 2020 sleepte het bedrijf de Business Mobility Award in de wacht in de categorie profit (meer dan 250 werknemers). Wino Wammes (manager preventiebeleid) en Frederik Pieters (stafmedewerker ondernemingsleiding) vertellen hoe ze deze prijs konden bemachtigen.
“Chemische bedrijven hebben, vanwege de aard van de activiteiten, een lange traditie van veiligheid, gezondheid en milieubewust denken. De sector is voorzien van de beste hardware, machines en materiaal en de medewerkers zijn goed opgeleid. Deze inspanningen moeten we ook doortrekken naar de verkeersveiligheid in het woon-werkverkeer.”, aldus Wino W.
Frederik P.: “In 2017 begon BASF Antwerpen met een fietsleaseprogramma voor alle medewerkers. Dat deden we om hun gezondheid te stimuleren en een alternatief te bieden voor de mobiliteitssituatie in en rond Antwerpen. En met succes, want meer dan 50% van de medewerkers stapte in, maar met het stijgende gebruik nam ook het aantal fietsongevallen toe. Daarom startten we in 2019 met een ambitieus fietsveiligheidsproject.”
Inspraak werknemers
Frederik P.: “We richtten een werkgroep fietsveiligheid op die via een analyse van onze mobiliteitsdata de hefbomen van een effectief preventiebeleid blootlegde. In deze werkgroep zit de directie, de personeelsdienst, de preventiedienst, de infrastructuurdienst, data-analisten en enkele medewerkers die vaak de fiets gebruiken. Bij de uitwerking was er inspraak van alle medewerkers over de beste maatregelen en over de groepsaankoop van veiligheidsverhogend fietsmateriaal (vb. fluokledij en fietstoebehoren).”
We zoeken samen met omliggende gemeenten en het Havenhuis naar oplossingen voor knelpunten.
Herkenbare beelden en verplichte fietsopleiding
Frederik P.: “Dit mondde uit in een preventieplan gericht op kennis, vaardigheden en gedrag. De medewerkers bereiken we via het bedrijfsinformatieblad, TV-schermen, groepsdiscussies, getuigenissen en de verplichte fietsopleiding (in samenwerking met de VSV) voor alle leasingdeelnemers.”
Wino W.: “Voor onze campagnes gebruiken we foto’s die we op de BASF-site en in de omgeving van de haven nemen. Zo trekken we de aandacht van onze collega’s en zien ze dat verkeersveiligheid geen ver-van-hun-bedshow is. Tijdens de wintermaanden stond onze campagne bijvoorbeeld in het teken van zichtbaarheid van fietsers. We vroegen aan alle fietsers of we een foto mochten nemen in onze lichttunnel (verduisterende legertent). De foto’s verzamelden we op intranet, zodat iedereen kon zien wie ‘in de picture’ stond door zijn reflecterend materiaal of kledij.”
Infrastructurele knelpunten
Frederik P.: “Naast sensibilisering zetten we sterk in op infrastructuur en ook dat doen we niet alleen. We vroegen aan de medewerkers om de zwarte punten op hun woon-werktraject en op de site in kaart te brengen. Om de veiligheid binnen de site aan te pakken, stelden we een masterplan op met als doel om de verkeersstromen te scheiden. Ook hebben we een fietspoort gemaakt in het noorden van de site en zo moeten onze medewerkers toch 3 à 4 kilometer minder ver fietsen.”
Sinds de start van de VSV-opleidingen daalde het aantal fietsongevallen met 35%, een straf resultaat!
Wino W.: “Buiten de site worden gevaarlijke situaties besproken met de omliggende gemeenten, districten en het Havenbedrijf en we zoeken samen naar een oplossing. Dit blijven we opvolgen en op de juiste politieke niveaus ter sprake brengen.”
Financiële en organisatorische weerslag
Frederik P.: “In de periode 2017 tot en met 2019 hebben we ongeveer 800.000 euro geïnvesteerd in fietsinfrastructuur op de site. Hiervoor hebben we een tegemoetkoming van 195.000 euro gekregen uit het Pendelfonds. Voor het project fietsveiligheid organiseren we gedurende minimum 3 jaar fietsopleidingen. Na 2021 kan dit nog verlengd worden. De fietsopleiding kost 30.000 euro per jaar. Daarnaast hebben we kosten voor de veiligheidsworkshops en -communicatie van een 5.000 euro per jaar. Op 3 jaar tijd geven we zo meer dan 100.000 euro uit voor ons project fietsveiligheid.”
Wino W.: “Organisatorisch was de grootste impact het oprichten van de werkgroep fietsveiligheid. De deelnemers deden dit bovenop hun gewone dagtaak.”
35% minder fietsongevallen
Frederik P.: “Dankzij ons fietsbeleid wordt er 4 keer meer gefietst. In totaal fietsen onze medewerkers zo’n 2,6 miljoen kilometer per jaar. En een nog straffer resultaat: sinds de start van de VSV-fietsopleidingen, merken we een zeer significante daling van 35% in het aantal ongevallen per kilometer tussen de opgeleide en niet-opgeleide medewerkers.”
Meer weten?
Frederik Pieters
Stafmedewerker ondernemingsleiding
frederik.pieters@basf.com